Lesmateriaal

DNA PRACTICUM

Bij het leerlingenpracticum ‘Het maken van een DNA-profiel’ horen een aantal lesmodules.

Hier stellen wij dit omkaderend lespakket ter beschikking.

Leraars biologie kunnen er vrij gebruiken van maken tijdens hun lessen, ongeacht of ze, al dan niet, met hun leerlingen effectief het leerlingenpracticum komen uitvoeren.

Voorbereidend lesmateriaal
Vaderschapsonderzoek (aug. 2009) is een papieren simulatieoefening, waarbij begrippen zoals PCR, restrictie-enzymen en gelelektroforese op een praktische manier voorgesteld  en uitgelegd worden.

Het eigenlijke practicum aan UHasselt
Practicum DNA-profiling van een lambdafaag (DOC aug. 2009 - PDF (pdf, 407 KB) aug. 2009)

De UITLEENBOX ‘Het maken van reële DNA-profielen’
Deze box bevat al het nodige materiaal om het practicum volledig in eigen school te organiseren.
klik hier voor alle informatie en de inschrijvingsmodule van de uitleenbox. 

Voorspelling met behulp van de computer
Stel met behulp van de zoekfunctie van MS-Word theoretische DNA-profielen op
voor de lambdafaag. Deze computersimulatie kan het practicum vervangen.

Tekst voor de leerkracht + werkbladen (DOC aug. 2009 - PDF (pdf, 34 KB) aug. 2009)
De computeroefening met het volledige genoom van de lambdafaag
(Geen PDF, omdat hier MS-word nodig is voor de zoekfunctie.)

Lesmateriaal voor de nabespreking
DNA-toepassingen (PDF (pdf, 175 KB) aug. 2009)

GENTECHNOLOGIE, EEN ZELFSTUDIEPAKKET 

UHasselt biedt een zelfstudiepakket aan van twee niet aaneensluitende lesuren (exclusief 1-2 uren huiswerk), waarbij leerlingen kennismaken met 1 van de toepassingen van gentechnologie (gentherapie) en het principe van de belangrijke CRISP-CAS techniek binnen gentherapie.

Op deze pagina vindt u meer informatie.

FIELD RESEARCH CENTRE UHASSELT & HET ECOTRON MYSTERIE

De Ecotron maakt deel uit van het Field Research Centre, de wetenschappelijke uitvalsbasis van UHasselt voor internationaal toponderzoek rond biodiversiteit en klimaat in het Nationaal Park Hoge Kempen.

- Bekijk hier de introductiefilm Ecotron Universiteit UHasselt.

- In deze video vertelt professor François Rineau in een notendop over de twee experimenten die momenteel plaatsvinden in deze teletijdmachine.

- Over de werking van de Ecotron en waarom het zo belangrijk is om ecosystemen, hun bewoners en hun functioneren te bestuderen, kom je in deze animatiefilm te weten.

- De invulposters die aan bod komen tijdens de workshop 'Het Ecotron Mysterie' (tweede en derde graad), behandelen leerstof over de koolstofkringloop, ecosystemen en ecosysteemdiensten, biodiversiteit, klimaat en onderzoeksmethoden en kan u hier downloaden (pdf, 2,4 MB).

- In onderstaande video's vertellen onderzoekers Martijn Bollen en Michiel Lathouwers je op welke manier zij samen met hun collega’s de everzwijnenpopulatie en de nachtzwaluwen in en rond het Nationaal Park bestuderen en wat ze tijdens hun onderzoek te weten zijn gekomen.

• Meer weten over de everzwijnen in het Nationaal Park? Bekijk dan dit filmpje. En wat met everzwijnen en de Afrikaanse Varkenspest? Martijn vertelt je hierover meer in dit filmpje.
• Benieuwd hoe het onderzoek naar de nachtzwaluwen in het Nationaal Park gebeurt
  In deze video vertelt Michiel je meer over zijn onderzoek.

IMMUNITEIT

• Presentatie van de nascholing 'Van afweer tot therapie: hoe we ons immuunsysteem kunnen benutten om ziektes te bestrijden.' door dr. Bieke Broux
  Klik hier voor de presentatie (pdf, 3,8 MB)
• Handleiding voor leerkrachten bij de module Begeleid Zelfstandig Leren - Afweersysteem, door prof. dr. Kris Janssens
  Handleiding voor de leerkracht - Het afweersysteem  (pdf, 1,5 MB)

Chemie: "hoe zal ik het zeggen"

Volgens de leerplannen die nu volop worden uitgerold, moeten de leerlingen de namen en formules
van organische en anorganische stoffen kunnen vormen volgens de nieuwste IUPAC-naamgeving.
Voor de organische stofklassen zijn er enkele nieuwigheden van toepassing.

Om deze nieuwigheden onder de knie te krijgen tegen volgend schooljaar kunnen jullie gebruik maken van de informatie te vinden op deze website.

Chemie en industrie

Kunststoffen, is een practicum voor leerlingen van het secundair onderwijs in klasverband.

Link naar het lesmateriaal (pdf, 479 KB)(versie december 2023)

Nano-chemie: kleine deeltjes, grote toepassingen

Dit practicum is een eerste kennismaking voor leerlingen uit het secundair onderwijs met nanowetenschappen. Nanowetenschap ("nanoscience") is het gebied van interdisciplinaire wetenschappen die de speciale fenomenen bestuderen die optreden als objecten in tenminste één dimensie een grootte hebben tussen 1 nm en 100 nm.

Link naar het lesmateriaal (pdf, 787 KB)(versie januari 2024)

Archief: lesmateriaal dat nog ter beschikking blijft

Chemie en voeding 

"Voeding" is een project waarin de verschillende aspecten van voeding aan bod komen. De verschillende modules zijn zodanig uitgebouwd dat ze een waardevol instrument zijn als zelfstudiepakketten.

Link naar het lesmateriaal

Chemie en leven

• Chemie en water (pdf, 435 KB): Een practicum over water
• Weet wat je drinkt als je nog rijden moet!: (pdf, 1,2 MB) Experimenteren met alcohol

Chemie met de grafische rekenmachine

• Kennismaking met de TI-84 Plus
• Exotherme en endotherme reacties
  Meten van temperatuurveranderingen tijdens een chemische reactie
  Geleidbaarheid van oplossingen
• Zuur-base titratie
  Titratie van een dibasisch zuur met een sterke base
• Wet van Lambert-Beer
  Experimentele bepaling van de concentratie van een NISO4-oplossing.

Link naar het lesmateriaal

Chemie en technologie

Een geautomatiseerde zuur-base titratie met behulp van LabviewTM: link naar het lesmateriaal (pdf, 1,2 MB)

Project CiLO

De onderzoeksgroep Milieueconomie van UHasselt werkte, met ondersteuning van Vlaanderen Circulair en Vlajo via het project CiLO, een lespakket uit omtrent de circulaire economie.
Op deze pagina vind je meer informatie hierover.

Transformatie in de klas

Het lespakket ‘Transformatie in de klas’ werd ontwikkeld en getest in het kader van een doctoraatsonderzoek en is geschikt voor leerlingen in het 6e jaar secundair onderwijs ASO (doorstroomfinaliteit) die voor een economische richting hebben gekozen. Het lesmateriaal is aanvullend en gedeeltelijk ter vervanging van bepaalde hoofdstukken uit het handboek.
Het lespakket bestaat uit twee lesmodules die een transformatieve aanpak hanteren om duurzaamheid en pluralisme te integreren in economieonderwijs.

Module 1 behandelt ‘het evalueren van economische groei als maatstaf voor welvaart en welzijn’.
Deze module bestaat uit een handleiding voor de leerkracht, een werkbundel voor de leerlingen, een oplossingssleutel voor de leerkracht en PowerPoints die kunnen worden gebruikt tijdens de les. Het materiaal draagt bij aan het bereiken van eindterm 16.1.10 (eindtermen na modernisering – 3e graad – Specifieke eindtermen Economie). 
Bekijk op deze pagina Module 1.

Module 2 behandelt ‘het reflecteren over de limieten van de economie en de rol die ze daarin spelen’.
Deze module bestaat uit een serious game inclusief handleiding en benodigdheden, een handleiding voor de leerkracht een werkbundel voor de leerlingen, een oplossingssleutel voor de leerkracht en PowerPoints die kunnen worden gebruikt tijdens de les. Het materiaal draagt bij aan het bereiken van eindterm 16.1.11 en 16.1.13 (eindtermen na modernisering – 3e graad – Specifieke eindtermen Economie). 
Download op deze pagina Module 2.

Het materiaal werd ontworpen door Lise Janssens, Prof. Dr. Tom Kuppens en Charlotte Adriaensens. De lay-out werd verzorgd door Dave Bosmans.

Een aantal Vlaamse universiteiten werkten een aantal modules uit zodat het programmeervak 'leren programmeren in Python' voor de tweede of derde graad op een eenvoudige wijze kan onderricht worden in de klas. 
Hiervoor werden onderstaande modules uitgewerkt.

• Kennisoverdracht: online videotutorial op Youtube dat vrij beschikbaar is, klik op UHasselt Tutorials
• Werkboek + syllabus
• Oefenplatform (Dodona van UGent) met meer dan 100 oefeningen. De oefeningen zijn afgestemd op de video's.
• Cursus Python programmeren (pdf, 8,9 MB) voor de derde graad van het secundaire onderwijs

Wenst u verdere informatie, contacteer dan jurgen.nijs@uhasselt.be.

Module GIS en GPS:
De leerlingen maken kennis met het Geografisch informatiesysteem (GIS) en het Global Positioning System (GPS).

Rijden onder invloed:
De leerlingen verdiepen zich in het thema ‘alcohol’ en meer specifiek in de effecten van alcohol op het menselijk lichaam en het (verkeers)gedrag.

Klik hier voor het lesmateriaal.

Volledig uitgewerkt lesmateriaal statistiek is ter beschikking voor alle graden van het secundair onderwijs. Klik hieronder op het gewenste onderdeel:
• Werkteksten : alle lesmateriaal (ICT met TI-84Plus)
• Statistiek met R : beperkt lesmateriaal (ICT met R)

Maak kennis met de STEM-projecten gemaakt door onze studenten van de Educatieve Master Wetenschappen en Technologie

Tijdens hun opleiding maken onze studenten in co-creatie met leerkrachten een STEM-project voor leerlingen secundair onderwijs. Ze werken een volledig project uit met materiaal voor de leerlingen, een evaluatietool en natuurlijk een handleiding voor leerkrachten.

Klik hier voor de STEM-projecten

Overweeg je het opzetten van een interdisciplinaire workshop over duurzaamheid en/of specifiek gericht op de Sustainable Development Goals (SDG's)?

Medewerkers van UHasselt ontwikkelden een workshop waarbij leerlingen worden geïntroduceerd in de Sustainable Development Goals (SDG's) en vervolgens zelf een SDG-wandeling opzetten in de schoolomgeving (stad/gemeente/dorp/...).

Raadpleeg de handleiding voor uitgebreide informatie en download de ondersteunende presentatie, evenals de SDG-klasposter die hieronder beschikbaar is.

• Handleiding (pdf, 230 KB)
• Presentatie
• Klasposter
  
  

SDG-wandeling 
Wil je jouw leerlingen meteen mee op wandel nemen? Dat kan met de wandeling die UHasselt al heeft ontwikkeld, met de stad Hasselt als voorbeeld.
Raadpleeg hieronder de benodigde informatie voor de wandelroute.

• SDG-wandeling Hasselt (pdf, 201 KB)
• Google Earth link

Ontdek in dit overzicht (pdf, 7,3 MB) de herkomst van begrippen in wiskunde.

Op het Leerplatform Wiskunde kunnen jongeren hun kennis wiskunde bijspijkeren met behulp van teksten, afbeeldingen, filmpjes en apps.

In het Geogebraboek vind je visualisaties en animatie voor alle (nieuwe) eindtermen van wiskunde in de hogere jaren van het middelbaar onderwijs.

Klik hier voor het lesmateriaal wiskunde.