Kan iedere gebruiker vandaag met zijn smartphone even straffe fotobewerkingen uitvoeren als een beroepsfotograaf? Neen. Daarvoor volstaat dat basispakketje filters natuurlijk niet. En zijn die basisfilters goed genoeg om daar reclamecampagnes op grote schaal mee te maken? Wellicht ook niet, maar dat is meestal ook de bedoeling niet. Belangrijk is wel dat iedereen met een computer of smartphone nu toegang heeft tot de kern van die technologie. Net zoals iedereen vandaag ook - zonder veel informaticakennis - een eigen website kan bouwen. Met mijn onderzoek wil ik dat straks ook voor sensorgebaseerde systemen mogelijk maken.

Iedereen interaction designer

Mijn onderzoeksgroep focust op de toegankelijke ontwikkeling van sensorgebaseerde systemen voor de individuele eindgebruiker met zijn eigen, specifieke wensen en noden. Een arts die voor een bepaalde patiënt een polsband wil maken om zijn hartslag continu te meten en op te volgen. Een interaction designer die een prototype wil ontwikkelen van een product dat hij met elektronica interactiever wil maken. Een leerkracht die zijn papieren oefenmateriaal boeiender wil maken voor zijn leerlingen. Of een zorgverlener die een draaiknop voor zijn cliënt wil omvormen tot een druktoets omdat die bepaalde cliënt moeite ondervindt met draaibewegingen. De toepassingsmogelijkheden van sensorgebaseerde systemen zijn oneindig. En de meerwaarde is immens groot. Als iedereen straks zijn eigen sensorsysteem kan bouwen, kunnen we heel wat maatschappelijke impact genereren. Daarvan ben ik overtuigd.

Hapklare bouwstenen

Heeft die interaction designer een idee voor een nieuw sensorgebaseerd product dat hij op grote schaal wil gaan produceren? Fijn, maar die grootschalige ontwikkeling is niet onze hoofdfocus. Wij willen in de eerste plaats soft- en hardwaretechnieken ontwikkelen waarmee de designer zelf - zonder technische expertise - dat eerste prototype kan ontwikkelen. Als hij die fase al op eigen houtje kan doorlopen, zal hij in het hele ontwikkelingsproces sneller kunnen schakelen.

Het Expertisecentrum voor Digitale Media (EDM) is natuurlijk een onderzoekscentrum. Wij onderzoeken en ontwikkelen een nieuwe generatie fabricagetechnologieën en -technieken waarmee we in de toekomst makkelijk en snel een sensorsysteem kunnen bouwen. Hoe kunnen we de eindgebruiker - ondanks zijn gebrek aan specialistische kennis - zo vlot en eenvoudig mogelijk met het systeem laten samenwerken? En hoe zorgen we ervoor dat hij bijna intuïtief zijn weg vindt in de complexe wereld van sensoren? Human Computer Interaction: daar draait het in essentie om.

Natuurlijk hoort bij dat onderzoek ook veel ontwikkeling. Via computationele methoden proberen we een deel van het design en het ontwikkelingsproces te automatiseren, om op die manier het gebrek aan technische en domeinkennis te compenseren. We creëren als het ware een pakket hapklare bouwstenen die iedereen - op basis van zijn eigen concrete noden en behoeftes - aan elkaar kan koppelen om een gepersonaliseerd sensorgebaseerd product te ontwikkelen en te produceren.

Van design tot fabricage

Hoe kunnen we de niet-ingenieur helpen om papier, plastic of een ander materiaal interactief te gaan maken? Als we daar oplossingen voor zoeken, kijken we veel verder dan het zuivere programmeren. Van het design tot de fabricage willen we eindgebruikers stimuleren en empoweren om zelf met die sensorgebaseerde technologie aan de slag te gaan. We zoeken naar toegankelijke, low-costoplossingen voor niet-experten.

Vormgeving vinden we daarbij extreem belangrijk. Het design van je interface bepaalt immers altijd mee het gebruiksgemak. Mensen moeten vlot hun weg vinden in de oplossingen die wij bedenken. Dat testen we ook veelvuldig en uitgebreid uit.

Technologie voor iedereen

Wanneer ik tevreden ben? Natuurlijk hoop ik dat andere, internationale onderzoekers de komende jaren mee verderbouwen op de onderzoeksresultaten die wij bij EDM boeken, en dat ons onderzoek in dit domein academisch wordt gewaardeerd. Tegelijkertijd hoop ik ook op méér impact. Ik ben pas echt tevreden als we erin slagen om die complexe sensorgebaseerde technologie effectief dichter bij de mensen te brengen. Als straks kinderen, leerkrachten, artsen en marketeers zelf aan de slag kunnen met die ingenieuze sensortechnologie en ze hun creativiteit niet meer laten afremmen door de grenzen van hun technische kennis.

~ Prof. dr. Raf Ramakers