Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters lanceerde op 21 juni 2021 MIA of ‘Mobiliteit Innovatief Aanpakken’. Via die nieuwe bestuurlijke aanpak wil minister Peeters snelheid maken bij de uitvoering van infrastructurele ingrepen in het belang van de verkeersveiligheid.
“We moeten komaf maken met de overvloed aan regels, dienstorders en ingewikkelde en tijdrovende procedures als het op infrastructuurwerken aankomt”, aldus minister Peeters. “Het zorgt immers niet enkel voor wrevel en frustratie maar kost ook mensenlevens. Voor mij is het streven naar nul verkeersslachtoffers een dagelijkse doelstelling. Nu de cijfers stagneren, is een innovatieve aanpak een absolute noodzaak. De trein der traagheid zal ons hierbij niet helpen. Ik wil plaatsnemen in de cockpit van een TGV, de MIA-express” Om de MIA-aanpak uit te testen worden er in de provincies Limburg en West-Vlaanderen proeftuinen opgezet.
Uit een brede consultatieronde met lokale besturen en politiezones kwam er iets heel duidelijk naar boven: aan initiatief en goede wil geen gebrek, maar een veelvoud aan regeltjes, dienstorders en vaak ingewikkelde en vooral tijdrovende procedures staan een efficiënte aanpak van infrastructurele aanpassingen, in functie van meer verkeersveiligheid, vaak in de weg. “We weten intussen waar de gevaarlijke kruispunten of de onveilige fietspaden liggen”, zegt minister Peeters. “De problemen zijn gekend maar ze worden niet snel genoeg aangepakt. Dat zorgt niet alleen voor frustratie en verzuring, maar ook voor slachtoffers. We kunnen en mogen niet langer tolereren dat de weggebruiker het slachtoffer wordt van bureaucratie. Het volstaat niet om extra te investeren in verkeersveiligheid zolang regelneverij een snelle aanpak in de weg staat.”
Om dat probleem te verhelpen, lanceerde Vlaams minister Lydia Peeters MIA of Mobiliteit Innovatief Aanpakken. “In twee proeftuinen, in West-Vlaanderen en in Limburg, experimenteren we met proactieve detectie van verkeersonveilige situaties zodat we kunnen vermijden dat bepaalde kruispunten zwarte punten op ellenlange lijsten worden”, aldus minister Peeters.
In een MIA-proeftuin worden vier grote onderzoekswerven, die het volledige proces van een infrastructurele aanpassing volgen, opgestart. Vanaf de eerste melding tot de schop in de grond.
WERF 1: hier wordt geëxperimenteerd met proactieve detectie van verkeersonveilige punten, dat betekent dat risico’s worden opgespoord nog voor er slachtoffers vallen. Hiervoor wordt nieuwe technologie ingezet, zoals sensoren, drones en elektronische camerabewaking, maar ook enkele elektronische platformen waar burgers verkeersrisico’s kunnen melden. Deze werf wordt in Limburg ondersteund door het IMOB (UHasselt) en in West-Vlaanderen door MOW Data Science Team.
WERF 2: hier worden enerzijds gekende verkeersonveilige punten aangepakt, anderzijds wordt er geleerd om dat sneller en beter te doen. Het zijn experimenten met een laagdrempelige aanpak waarbij ook kleine lokale wegenbouwers en studiebureaus opgeleid en begeleid worden. Ze werken samen een concreet uitvoeringsvoorstel uit op basis van een conceptoplossing.
WERF 3: hier ligt de focus op juridische en administratieve vereenvoudiging. Op 28 mei werd immers het zogenaamde MIA-besluit goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Het gaat om een tijdelijke regelluwe experimenteerzone. Dit besluit maakt het mogelijk om af te wijken van de bestaande regelgeving voor kleine infrastructuurwerken om gevaarlijke punten op gewestwegen aan te pakken en om het gebruik van de fiets te bevorderen. “Een weggebruiker heeft immers niets aan de boodschap dat het fietspad wordt beheerd door de gemeente en het kruispunt door het Vlaams gewest, of dat de aanleg van een veiliger fietspad jaren aansleept omdat er een strookje moet onteigend worden”, aldus minister Peeters. Bij deze werf is ondersteuning voorzien van de Hogeschool PXL. Zij hebben een grote deskundigheid inzake administratieve vereenvoudiging van bouwprocessen.
WERF 4: deze werf is volledig opgebouwd rond de professionalisering van aannemers en wegenbouwers door de Confederatie Bouw. We focussen hier op nieuwe te ontwikkelen methodieken en processen.
In een proeftuin wordt geëxperimenteerd en ervaring opgedaan. Mits positieve evaluatie volgt een uitbreiding naar de rest van Vlaanderen.
Na het bouwverlof wordt de eerste MIA-proeftuin geopend in Limburg. Op 8 verschillende punten in de provincie wordt de proactieve detectie via drones en camerabewaking uitgerold. In 5 Limburgse gemeenten worden de elektronische burgerplatformen uitgetest. Gelijktijdig wordt ook de aanpak van reeds gekende verkeersonveilige punten opgestart. In oktober duiken de eerste MIA-werven op in het Limburgse straatbeeld. De MIA-werken in de provincie duren twee jaar. De laatste opleveringen zijn voorzien in december 2023.
MIA is niet alleen innovatief omwille van de versnelde en vereenvoudigde procesaanpak maar ook door de manier van samenwerken met verschillende stakeholders, die de gemeenschappelijke missie onderschrijven: het aantal dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers in Vlaanderen zo snel mogelijk herleiden tot nul.
Prof. dr. Tom Brijs van IMOB-UHasselt: “Een missie van IMOB als onderzoekscentrum van de UHasselt bestaat erin om via wetenschappelijk onderzoek bij te dragen tot innovatieve oplossingen die de mobiliteit en verkeersveiligheid kunnen verbeteren. Dit sluit naadloos aan bij MIA (Mobiliteit Innovatief Aanpakken) waarin innovatieve oplossingen centraal staan. Onze bijdrage binnen MIA sluit ook naadloos aan bij de civic university die de UHasselt wil zijn waarbij we ons dienstbaar willen opstellen en een meerwaarde willen betekenen voor de regio. De MIA proeftuin in Limburg is voor het IMOB dus een uitgelezen kans om dit in de praktijk om te zetten.”