Titel
Strategische Verandering in Familiebedrijven: Determinanten en gevolgen van strategische verandering vanuit een change
readiness perspectief (Onderzoek)
Abstract
Om te overleven worden familiebedrijven, de dominante organisatievorm in Vlaanderen en
economisch erg belangrijk, geconfronteerd met stijgende druk tot aanpassing aan steeds sneller
veranderende omgevingen. Echter, veel familiebedrijven blijken vaak strategisch inert en
conservatief. Een open vraag voor academici en beleidsmakers is onder welke condities
familiebedrijven inertiekrachten kunnen overwinnen en succesvolle strategische veranderingen
kunnen realiseren. Dit project wil vier centrale wetenschappelijke doelstellingen realiseren, dewelke
voortvloeien uit vier belangrijke hiaten in de literatuur, en uitwerken in vier werkpakketten.
Samengevat zijn dit de doelstellingen:
• Cognitie: We onderzoeken hoe en wanneer Management Controle Systemen (MCS) het
kennismanagement ("information sourcing and knowledge management") van familiebedrijven
zodanig beïnvloeden dat nieuwe strategieën worden ontdekt, geïnitieerd, en succesvol
geïmplementeerd. Hoofdvragen: Hebben familiebedrijven nood aan verschillende MCS in diverse
stadia van het strategieproces? Is de relatie tussen kenmerken van MCS, kennismanagement,
capaciteitsopbouw en strategische verandering context-afhankelijk? Wat zijn de antecedenten van
inkopen van kennis door familiebedrijven? Welke combinatie van interne kennisopbouw en inkopen
van externe kennis leidt tot kennisgeneratie die strategische verandering ondersteunt en
veranderingsbereidheid stimuleert?
• Affect: We onderzoeken hoe "socioemotional wealth", leerkaders, "affect climate" en een cultuur
van organisatieleren strategische veranderingsbereidheid beïnvloedt. De focus ligt vooral op de
affectieve dimensie. Centrale vragen zijn: Hoe ontwikkelen actoren in familiebedrijven bereidheid
voor strategische verandering en wat zijn de belangrijkste invloeden en katalysatoren? Hoe
beïnvloeden leerkaders individuele cognitieve en affectieve veranderingsbereidheid? Hoe
beïnvloedt de manier waarop leiders nieuwe situaties kaderen veranderingsbereidheid en hoe
andere actoren kaderen? Hoe ontwikkelt zich een "affect climate" en beïnvloedt het cognitieve en
affectieve veranderingsbereidheid op groepsniveau? Welke (bevorderende/belemmerende) rollen
spelen leiders?
• Governance structuren: Dit deel onderzoekt de interacties tussen eigenaarschap, management en
raad van bestuur van het familiebedrijf en de invloed van deze samenhangende governance
mechanismen op strategische verandering. Sleutelvragen zijn: Hoe beïnvloeden de relaties tussen
topmanagement teams en raden van bestuur strategische verandering in familiebedrijven? Wat is
de rol van familiale governance mechanismen en hoe interageren deze met andere governance
structuren in het faciliteren van strategische verandering? Wat is de rol van contextfactoren?
• Resources: We onderzoeken de rol en impact van financieringsbeperkingen in strategische
veranderingsprocessen, zowel vanuit aanbod als vraag perspectief. Alternatieve
financieringsbronnen om strategische verandering te initiëren en implementeren, en potentiële
bottlenecks, worden bestudeerd. De aandacht gaat ook naar generatieverschillen. Strategische
verandering onderzoeken vanuit deze diverse perspectieven biedt een overkoepelend
wetenschappelijk kader over strategische verandering en veranderingsbereidheid in
familiebedrijven en vormt de basis voor de vele valorisatieacties van het project.
Uit gesprekken met de diverse stakeholdergroepen kwamen talrijke valorisatiemogelijkheden naar
boven. Beleidsadviserende en -voorbereidende instanties willen de resultaten gebruiken om een
omgeving te creëren die stimulerend is voor bedrijven om strategisch te veranderen.
Maatschappelijke organisaties willen de inzichten gebruiken om de effectiviteit van hun leden te
verhogen inzake het monitoren, adviseren en aanbieden van resources. De
werkgevernetwerkorganisaties willen de inzichten gebruiken om hun leden beter op te leiden
omtrent de barrières en drivers van strategische verandering. Het project linkt deze
valorisatiemogelijkheden met unieke valorisatiedoelen voor elk van de drie betrokken stakeholder
groepen.
Periode
01 januari 2019 - 31 december 2022