Project R-11731

Juridische opportuniteiten en uitdagingen bij de productie en het gebruik van biochar. Een juridische beoordeling van EU- en Belgisch-Vlaams recht en beleid en formulering van aanbevelingen. (Onderzoek)

Biochar is een stabiel, poreus, koolstofhoudend materiaal, geproduceerd door thermische ontleding (of pyrolyse) van biomassa. Gezien zijn veelbelovende fysisch-chemische eigenschappen kan biochar worden gebruikt in de landbouw, voornamelijk als bodemverbeteraar en meststof, in de veehouderij,als bodemsaneringsmiddel, maar ook als NET (Negative Emission Technology) of CDR (Carbon Dioxide Removal) technologie. Het juridisch doctoraatsonderzoek kadert in een multidisciplinair project (FWO-BASTA-project) dat tot doel heeft de hiaten in een circulaire economie te dichten door efficiënt hergebruik van organische restbiomassa met bijzondere aandacht voor economische, ecologische en maatschappelijke resultaten en binnen optimale economische, ecologische en wettelijke grenzen. Het project omvat daarom een juridische beoordeling - het voltooide doctoraatsproefschrift. Biochar is een vrij modern product en het heeft enige tijd geduurd voordat de wetgeving en het beleid biochar zelfs maar in overweging namen. Om de afwezigheid of sporadiciteit van wetgeving op dit gebied te compenseren, werden in het begin definities van biochar voorgesteld en werden vrijwillige productnormen en certificeringsprogramma's ontwikkeld, waarvan de belangrijkste IBI's en EBC's zijn. Dit zijn echter vrijwillige regelingen en daarom niet bindend. Op dit moment is de wetgeving inzake biochar nog vrij uitzonderlijk, hoewel het onderwerp "biochar" de afgelopen jaren geleidelijk is geïntroduceerd in de beleidsbesprekingen en direct of indirect is opgenomen of in aanmerking is genomen in sommige wetgeving of programma's. Maar zelfs als biochar niet wordt opgenomen of in aanmerking wordt genomen in wetgeving en beleid, blijft het relevant in een aantal beleids- en rechtsdomeinen. Het juridisch onderzoek zal dan focussen op de Europese en Belgische Vlaamse wetgeving en beleid op verschillende voor biochar relevante domeinen waar knelpunten en kansen liggen, bv. meststoffen en chemicaliën, afval en circulaire economie, klimaat en energie, landbouw, gezondheid van mens en dier, pesticiden en GGO's, water- en luchtkwaliteit, biodiversiteit, enz. Daarnaast zal speciale aandacht worden besteed aan de integratie van milieuwetenschappen – in het bijzonder agro-ecologie – in beleid en wetgeving. Dienovereenkomstig worden wetgeving, beleid en initiatieven in een bredere context - die een meer naadloze integratie van bepaalde technologieën (zoals biochar) in het bestaande wettelijke kader mogelijk maken - ook onderzocht, bv. initiatieven voor koolstoflandbouw en initiatieven met betrekking tot het herstel van gedegradeerd land. Het uiteindelijke doel van het onderzoek, naast de juridische analyse, is het formuleren van beleidsaanbevelingen en de ontwikkeling van een beslissingsondersteunende tool voor beleidsmakers en bedrijven om het valorisatiepotentieel van biochar te optimaliseren en tegelijkertijd de risico's voor de gezondheid, het milieu en de biodiversiteit van mensen te minimaliseren.

01 september 2019 - 31 augustus 2023