Project R-12493

Vaxinfectio - fase III (Onderzoek)

De behandeling en preventie van bacteriële en virale infecties is de focus van het Methusalem-project VAXINFECTIO. Hierbij komen anti-tumor afweerreacties bij witte bloedcellen, de verspreiding van ziektes, de evaluatie van vaccinaties en vaccinatieprogramma's, antibioticaresistentie en de socio-economische aspecten van antibiotica gebruik aan bod. Het Vaccin- en Infectieziekten Instituut (VAXINFECTIO) van de Universiteit Antwerpen - bestaande uit het Laboratorium voor Medische Microbiologie (LMM), het Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH) en het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (CEV) - werkt hierbij nauw samen met het Centrum voor Statistiek van de Universiteit Hasselt. Het LMM, onder leiding van prof Herman Goossens, heeft baanbrekend werk verricht op het vlak van antibioticagebruik en -resistentie. Zo toonde het LMM, in samenwerking met het CEV, aan dat antibioticagebruik de voornaamste oorzaak is van stijgende bacteriële resistentie. Uit een studie van het Europees antibioticagebruik bleek bovendien dat het zuiden van Europa (inclusief België) meer antibiotica slikt dan het noorden met een alarmerend hoge antibioticumresistentie als gevolg. Het LEH, onder leiding van prof Zwi Berneman, boekte de laatste jaren grote vooruitgang in het onderzoek naar anti-tumor en antivirale afweerreacties door een speciale soort van witte bloedcellen, de dendritische cellen. Met de verdere studie van deze cellen willen zij hun inzicht in de mechanismen van immuniteit en auto-immuniteit vergroten. Meer bepaald willen zij de processen in kaart brengen die leiden tot de activatie van T-lymfocyten, een speciale soort afweercellen die tumorcellen en virusgeïnfecteerde cellen kunnen opruimen maar zich soms ook richten tegen eigen lichaamscellen en zo auto-immuunziekten veroorzaken. In samenwerking met het CEV zal het LEH dit onderzoek bij gevaccineerde proefpersonen uitvoeren en de correlatie met de aanmaak van antistoffen bestuderen. Het LEH heeft ook een aantal experimentele vaccinatieprogramma's lopen in het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde van het UZA, waarbij patiënten met bloedkanker, HIV of een infectie met het cytomegalovirus behandeld worden met hun eigen dendritische cellen. Het CEV, onder leiding van prof Pierre Van Damme, is erkend als referentiecentrum voor de Wereldgezondheidsorganisatie en heeft al meer dan 120 vaccinstudies uitgevoerd (fase 1-4, met alle vaccins en in alle leeftijdsgroepen), en deed al meer dan 20 beleidsondersteunende onderzoeken rond vaccinaties. Voor een groot deel van deze onderzoeken werkt het CEV systematisch samen met het Centrum voor de Statistiek van de Universiteit Hasselt. Huidig en toekomstig onderzoek behandelt het kwantificeren van het langetermijnverloop van de hoeveelheid antistoffen en de geheugenimmuniteit. Een vaccin kan immers interfereren met de antistoffen die worden overgedragen van moeder op kind en dat bepaalt mee het beste startmoment voor een zuigelingenvaccinatieprogamma. Dit onderzoek is erg actueel, omdat een toenemende groep vrouwen (op vruchtbare leeftijd) vroeger zelf gevaccineerd werd, en zelden nog de natuurlijke infectie heeft doorgemaakt. Ook wordt er samen met de overheid geïnvesteerd in het verder documenteren en analyseren van het veiligheidsprofiel van vaccins, eenmaal ze op de markt zijn. De CEV-eenheid Gezondheidseconomie en Modellering van Infectieziektes (CHERMID), onder leiding van prof Philippe Beutels, onderzoekt de immuniteit en de tijdsopbouw van maternele en vaccin antistoffen. Dit is nodig voor de mathematische modellering van infectieziekten en gezondheidseconomische evaluatie van vaccinatieprogramm's van bijvoorbeeld seizoensgriep, rotavirus, hepatitis A en mazelen. Prof Beutels onderzoekt ook, in samenwerking met de groep van prof Goossens, de socio-economische aspecten van antibioticagebruik, een belangrijk element bij de besluitvorming rond de terugbetaling van farmaceutische producten door de overheid. De Methusalemfinanciering werd toegekend aan Prof. Dr. Herman Goossens, hoofd van het Laboratorium voor Medische Microbiologie aan de Universiteit van Antwerpen, in consortium met het Centrum voor Statistiek aan de Universiteit van Hasselt, onder leiding van Prof. Dr. Geert Molenberghs.

01 januari 2022 - 31 december 2028