Project R-15711

Fiscaliteit als instrument ter bevordering van duurzaam ondernemen (Onderzoek)

De visie dat ondernemingen niet louter winstgedreven horen te handelen, maar zich ook maatschappelijk verantwoordelijk moeten gedragen, heeft de afgelopen decennia sterk aan belang gewonnen. Het zogenaamde maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) – in het Engels: corporate social responsibility (CSR) – impliceert dat bedrijven, naast hun economische doelstellingen, ook aandacht besteden aan de maatschappelijke en ecologische impact van hun activiteiten. Ondernemingen worden geacht actief bij te dragen aan duurzame ontwikkeling en verantwoording af te leggen over hun bredere maatschappelijke rol. Binnen de Europese Unie is deze ondernemingsvisie geëvolueerd van een zuiver vrijwillige praktijk naar een normatief kader, waarin (grote en beursgenoteerde) vennootschappen steeds vaker verplicht worden om hun maatschappelijke impact transparant te rapporteren. De evolutie naar hard law is onder meer ingegeven door de bezorgdheid over onder andere greenwashing en de nood aan betrouwbare informatie voor investeerders, beleidsmakers en consumenten. De eerste stap in deze evolutie werd gezet met de goedkeuring van Richtlijn 2014/95/EU (de zgn. Non-Financial Reporting Directive of NFRD), die bepaalde grote ondernemingen verplichtte om nietfinanciële informatie te publiceren. Met de goedkeuring van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD – Richtlijn (EU) 2022/2464 van 14 december 2022), werd deze verplichting aanzienlijk uitgebreid. Grote ondernemingen moeten voortaan rapporteren over materiële duurzaamheidskwesties,. Het betreft de drie duurzaamheidsdimensies zoals tot uitdrukking gebracht in het acroniem 'ESG' (Environmental (milieu), Social (sociaal/maatschappelijk), Governance (bestuur/beleid)). Het ESGframework maakt het mogelijk om duurzaamheid binnen een onderneming te meten, en biedt beleidsmakers en investeerders zo een bruikbaar instrument om ondernemingen te evalueren op hun inzet op het vlak van duurzaamheid. Fiscaliteit speelt een cruciale rol in het aanmoedigen van ondernemingen tot het voeren van een dergelijk duurzaam beleid. In dit onderzoek wordt middels rechtsvergelijking de nationale inbedding van fiscale instrumenten die gericht zijn op het bevorderen van duurzaam ondernemerschap, onderzocht. Het onderzoek strekt ertoe fiscale knelpunten en effecten zichtbaar te maken en tevens aanbevelingen te formuleren voor het verbeteren van duurzaamheidsbeleid, met aandacht voor zowel ecologische als sociale duurzaamheid.

01 maart 2025 - 28 februari 2029