Eiwitten in urine tonen biologische veroudering en vatbaarheid voor ouderdomsziekten

Door urinestalen te analyseren op eiwitten kan men de biologische leeftijd van een persoon meten en zien of men vatbaarder is voor bepaalde ouderdomsgerelateerde ziekten. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Hasselt en KU Leuven samen met internationale onderzoekspartners. De resultaten werden gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift The Lancet Healthy Longevity.

De onderzoekers van UHasselt en KU Leuven identificeerden voor het eerst in urinestalen een groep van eiwitfragmenten die inzicht geven in de biologische leeftijd van een persoon en de kans dat iemand gezond oud wordt. “Niet iedereen is biologisch even oud als hun chronologische leeftijd. Jonge personen kunnen biologisch beduidend ouder zijn dan hun leeftijd aangeeft of omgekeerd oudere personen kunnen lang een jongere biologische leeftijd aanhouden. Dit komt onder meer door de impact van omgevingsfactoren of levensstijl”, zegt prof. dr. Tim Nawrot (UHasselt). “Voor het eerst tonen wij nu aan dat we met het eiwitprofiel in een urinestaal die biologische veroudering kunnen meten en de algemene gezondheidstoestand van personen kunnen bepalen.”

Urinaire verouderingsklok

Het bloed in ons lichaam gaat doorheen alle vitale organen en vervoert hierbij eiwitten of eiwitfragmenten die de gezondheid van organen en bij uitbreiding het hele menselijk lichaam weerspiegelen. Uiteindelijk zijn deze eiwitten ook terug te vinden in de urine. “Door urinestalen in bevolkingsstalen te analyseren konden we 54 eiwitfragmenten terugvinden die weerspiegelen of bepaalde organen slecht functioneren, zelfs in een stadium waarin een persoon nog schijnbaar gezond is. Noem het gerust een urinaire verouderingsklok”, zegt dr. Dries Martens (UHasselt).

De onderzoekers konden de 54 eiwitfragmenten in de urinestalen associëren met risicofactoren die samenhangen met ongezond ouder worden, zoals hoge bloeddruk, zwaarlijvigheid, aanleg tot diabetes, een overmatig vetgehalte in het bloed  en met ouderdomsgerelateerde ziektes zoals hart- en vaatziekten en botontkalking. “Via bevolkingsonderzoek kunnen we maatregelen ontwerpen die ouderdomsziekten tijdig kunnen voorkomen. Men kan inspelen op risicofactoren die de biologische klok sneller doen oplopen.  Interessant in dit verband was dat we vaststelden dat bij patiënten met diabetes, nierziekten of een recente COVID-19-infectie de verouderingsklok hoger stond dan de werkelijke chronologische leeftijd”, zegt emeritus professor Jan Staessen (KU Leuven)

Preventieve gezondheidszorg

“Er is nog meer onderzoek nodig om de bevindingen die we nu in groepspopulaties hebben gedaan te kunnen toepassen op het individueel niveau van een persoon. Maar deze inzichten zijn een mooie stap naar preventieve gezondheidszorg”, zegt emeritus professor Jan Staessen. “In de meeste landen wordt meer dan 80 procent van het budget voor gezondheidszorg besteed aan de behandeling van ziekten. Voorkomen is beter dan genezen en meer kosteneffectief. Het klinisch toepassen van de urinaire verouderingsklok zou het mogelijk maken om de focus te verschuiven van het behandelen van vastgestelde ziekten naar hun preventie.”

De volledige wetenschappelijk studie gepubliceerd in The Lancet Healthy Longevity kan u hier terugvinden.

Dit onderzoek kon rekenen op financiële steun van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), de Europese Unie, de European Research Council en OMRON Healthcare