Hoe is het gesteld met het leven in uw tuinbodem? Dat onderzoekt Universiteit Hasselt samen met Het Belang van Limburg en het Departement Omgeving van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir met het grote burgerwetenschapsproject Bodemleven. In 1.000 geselecteerde Limburgse tuinen worden vandaag theezakjes ingegraven en een slimme bodemsensor geplaatst met hierin bodemsensoren om zo het leven in de tuinbodems in kaart te brengen.
Maar liefst 5.181 Limburgers stelden zich kandidaat na de oproep in de krant Het Belang van Limburg om de kwaliteit van hun tuinbodem in kaart te brengen. De onderzoekers selecteerden hieruit 1.000 tuinen, zodat er een goede geografische spreiding is over heel Limburg en er zowel bloementuinen, grasvelden als moestuinen in kaart kunnen worden gebracht.
Theezakjes ingraven
De geselecteerde deelnemers haalden de afgelopen dagen bij een Horta winkel of Bruno Tankstation in hun buurt een pakketje af met hierin theezakjes, een slimme bodemsensor en verschillende materialen om bodemstalen te verzamelen. “Vanaf vandaag, 18 juni, vragen we hen om de theezakjes in de volle grond van hun tuin in te graven op een plek naar keuze en om de bodemsensor in de bodem te plaatsen en deze pas op 16 september terug uit te graven en samen met enkele bodemstalen naar ons terug te sturen voor onderzoek”, zegt Sofie Thijs.
Rijke bodemleven in kaart
De bodemsensor zal dagelijks via het Internet of Things netwerk van Orange Belgium informatie over de bodemvochtigheid, temperatuur van de bodem en luchttemperatuur doorsturen naar de onderzoekers en de deelnemers. En in de volgende drie maanden zullen de ingegraven theezakjes onder de grond aangetast worden door heel wat micro-organismen zoals schimmels en bacteriën die in de bodem leven.
Eens de onderzoekers de ingegraven theezakjes, samen met enkele bodemstalen terugkrijgen in het lab gaan ze die analyseren. Zo meten ze het gewichtsverschil van wat er nog overblijft van de theezakjes en brengen ze de belangrijkste spelers van het bodemleven met de nieuwste technologieën op basis van DNA-karakterisatie in kaart. Uit de bodemstalen analyseren ze gegevens zoals de hoeveelheid voedingsstoffen, organische koolstof en de PH-waarde in de bodem. “Zo krijgen we een goed zicht over hoe het gesteld is met het bodemleven in de Limburgse tuinen. We hopen de finale resultaten in februari 2024 te kunnen bekendmaken, alle deelnemers krijgen dan ook een persoonlijk rapport over het bodemleven in hun tuin”, zegt Sofie Thijs.
Grootste Limburgonderzoek Ooit
‘Bodemleven’ maakt deel uit van ‘Het Grootste Limburgonderzoek Ooit’ van het Onderzoekscentrum Regioanalyse van Universiteit Hasselt (ORA) en Het Belang van Limburg. Indra Dewitte, hoofdredacteur van Het Belang van Limburg: “We vinden het bijzonder belangrijk dat de stem van onze lezers gehoord wordt. Daarom zijn we enkele jaren geleden gestart met Het Grootste Limburgonderzoek Ooit, dat is eigenlijk niet meer of niet minder dan het grootste meerjarige burgeronderzoek dat ooit is uitgevoerd in onze provincie. In partnerschap met UHasselt bevragen we mensen rond diverse onderwerpen die van maatschappelijk belang zijn. Zo hebben we ons al gebogen over burgerparticipatie, gemeenterapporten en mobiliteit. Nu willen we zicht krijgen op de diversiteit van het bodemleven in onze regio. Niet enkel met de hulp van wetenschappers, maar ook met de steun van 1000 geselecteerde lezers. Op die manier zijn mensen veel dichter betrokken bij het onderzoek. En meer betrokkenheid, betekent meer draagvlak. Ik ben bijzonder blij dat we voor dit project zoveel steun hebben gekregen. Van onze lezers, van UHasselt en van de Vlaamse Overheid.
Vlaamse steun
Want dit burgerwetenschapsproject kan ook rekenen op de financiële steun van het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “In Vlaanderen hebben we prachtige natuur, en iedereen kan zich ook inbeelden wat er zich zo al van leven afspeelt in onze bossen, heidegebieden, rivieren en struiken. Maar wat er in de bodem leeft, wat er onder de grond in jouw voor- of achtertuin zit, blijft voor velen vaak een mysterie. Daarom investeren we vanuit Vlaanderen mee in dit wetenschappelijk burgeronderzoek. Het klinkt haast onnozel, maar de talloze theezakjes in de bodem zullen ons binnenkort iets kunnen vertellen over de staat van het leven in de grond en in Limburg. Bovendien brengt een onderzoek als dit iedereen op een laagdrempelige manier in contact met de wetenschap. Als Limburgse minister ben ik fier op dit initiatief in eigen gouw en ik zet er graag mijn schouders onder.”
Bodemleven is een burgerwetenschapsproject van Universiteit Hasselt en Het Belang van Limburg met financiering vanuit het Departement Omgeving. Het project kan bovendien rekenen op de steun van Orange Belgium, Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw, Horta, Bruno, DCM, Globachem, OVAM, en Landelijke Gilden.