De Rode Antraciet en UHasselt-studenten creëren samen met gedetineerden een theaterstuk in gevangenis Hasselt
In een bijzondere samenwerking nodigden De Rode Antraciet en Ief Gilis (de Wenkbrauwerij) studenten van UHasselt uit om een theaterproject te realiseren binnen de muren van de gevangenis van Hasselt. Gedurende vier maanden werkten studenten van de bachelor Sociale Wetenschappen intensief samen met gedetineerden, begeleid door professioneel theatermaker Ief Gilis van De Wenkbrauwerij. Het resultaat is een fascinerende theatervoorstelling die het publiek meeneemt in de leefwereld van de gevangenis.
Participatie als sleutel tot begrip
De Rode Antraciet, de organisatie die zich inzet voor culturele en sportieve activiteiten in Vlaamse en Brusselse gevangenissen, benadrukt met dit project het cruciale belang van participatie voor mensen in detentie. "Dit participatieve traject sluit perfect aan bij onze missie om gedetineerden actief te betrekken bij het creatieve proces. Door bovendien de brug te slaan naar partners buiten de muren, wordt niet alleen het perspectief van de gedetineerden versterkt, maar krijgt ook de samenleving de kans om de realiteit en behoeften van deze groep beter te begrijpen." voegt Nele Vanderstraeten Cultuur- en Sportfunctionaris van De Rode Antraciet toe.
"In het kader van dit 'civic' onderwijsproject hebben onze studenten van de tweede bachelor sociaal-wetenschappelijk onderzoek gedaan over en in de gevangenis van Hasselt. Gevangenissen en gedetineerden maken deel uit van onze samenleving, maar doordat zij redelijk verborgen zijn, worden zij gemakkelijk vergeten. Wij, als sociale wetenschappers en burgers, moeten aandacht besteden aan hun levensrealiteit en noden," benadrukt UHasselt-prof. dr. Itamar Shachar (School voor Sociale Wetenschappen).
Over de Dorpen
De voorstelling 'Over de Dorpen' is het resultaat van gezamenlijke inspanningen van studenten en gedetineerden. "Tijdens verschillende werksessies kreeg het stuk vorm, en het is werkelijk een creatie van beide groepen. Dit project heeft bewezen dat participatieve co-creatie leidt tot krachtige artistieke uitingen en diepgaande verbindingen," zegt Ief Gilis van De Wenkbrauwerij over het creatieve proces.
Het leven in de gevangenis / “Een connectie met de buitenwereld”
Naast de acht studenten die de voorstelling maken, voerden de andere studenten tweede bachelor Sociale Wetenschappen gedurende de hele creatieperiode onderzoek naar het leven in de gevangenis. “Aan de hand van interviews met onder meer gedetineerden, cipiers en vrijwilligers die aan de slag zijn in de gevangenis, en aan de hand van participerende observaties in activiteiten binnen de gevangenis, kunnen onze studenten een beter beeld krijgen van het echte leven in een gevangenis en hoe dat verschilt met het beeld dat de buitenwereld ervan heeft door berichtgeving in media, of door series en documentaires,” zegt UHasselt-prof. dr. Tom De Leyn (School voor Sociale Wetenschappen).
Op basis van hun onderzoeksproject, een groep studenten concludeert in haar onderzoekspaper: “Dagelijks hebben de gedetineerden gesprekken met andere gedetineerden, maar deze gaan steeds over zaken als de straffen en drugs. ‘Een normaal gesprek bestaat hier niet’, zei Pierre (pseudoniem). Via het vrijwilligerswerk worden ze even uit hun situatie en omgeving getrokken. […] Deze activiteiten werden door de gedetineerden als waardevol ervaren omdat het een ondersteunende omgeving biedt voor sociale interactie [… en] omdat ze via vrijwilligerswerk een connectie met de buitenwereld konden behouden, wat volgens hen gunstig was voor hun re-integratie in de samenleving na hun vrijlating.”
Uit de comfortzone
"We zijn ontzettend trots op het werk van al onze studenten," zegt Niels Bibert (School voor Sociale Wetenschappen). "Op onze universiteitscampus in Hasselt krijgen de studenten letterlijk les in de Oude Gevangenis van Hasselt, maar nu aan de slag gaan in de echte gevangenis, dat is toch wel uit hun comfortzone. Het levert hen een unieke ervaring en nieuwe inzichten op, die hen zeker zal doen groeien als sociale wetenschappers."
‘Over de dorpen’ werd eind februari 4 keer opgevoerd in de bezoekersruimte van gevangenis Hasselt. Gedetineerden, personeel van de gevangenis en externe genodigden konden de voorstelling meemaken.