UHasselt coördineert VLIR-IUC ontwikkelingsprojecten in Tanzania en DR-Congo

“Onze expertise zal helpen om de lokale universiteit en gemeenschap te versterken om zo antwoorden te kunnen bieden op de uitdagingen waar zij de volgende jaren voor komen te staan”, zeggen UHasselt-projectcoördinatoren prof. ir. Rob Cuyvers en prof. dr. Virginie Bito.

VLIR-UOS selecteerde dit jaar 5 projecten waarbij Vlaamse universiteiten een langdurige samenwerking aangaan met universiteiten in het Zuiden. Bedoeling is om deze partners te versterken en zo een antwoord te bieden op lokale en globale ontwikkelingsuitdagingen. Universiteit Hasselt zal maar liefst twee van de vijf IUC-projecten (Institutional University Cooperation) leiden. Ieder project loopt minimaal tien jaar en beschikt over een totaalbudget van 6 miljoen euro.

Duurzame stadsontwikkeling in Dar Es Salaam, Tanzania

Dar Es Salaam in Tanzania, is de tweede snelst groeiende stad ter wereld. De volgende tien jaar zal de bevolking er naar schatting groeien van 6 miljoen naar 10 miljoen inwoners. Die groei heeft een ontzettend grote impact op de ontwikkeling van de stad. “Zeker als je weet dat 75 procent van de gebouwen er zonder vergunning wordt gebouwd”, zegt UHasselt prof. ir. Rob Cuyvers. “Binnen ons VLIR-IUC project zetten wij daarom samen met onze partneruniversiteit Ardhi University in op het creëren van een centrum voor duurzame stadsontwikkeling in Dar Es Salaam.”

De volgende jaren zullen de onderzoekers werken aan het verbeteren van de ruimtelijke planning in de stad. “Enkel wetgeving opleggen heeft weinig nut. Wij gaan de lokale gemeenschappen daarom echt betrekken bij de groei van hun stad en samen met hen zoeken naar de beste oplossingen voor hun noden”, zegt Rob Cuyvers. Dat doen ze door onder meer in te zetten op een hogere kwaliteit van huisvesting met duurzame, lokale materialen en het verbeteren van het waterbeheer in de stad. “Dar Es Salaam is een havenstad, de klimaatopwarming zorgt er voor overstromingsrisico’s. Tegelijkertijd beschikt het overgrote deel van de huizen niet over goede watertoevoer of over een degelijke afvoer van afvalwater. Hier willen we met onze expertise meer structuur in brengen en wijken beter op elkaar afstemmen. De kennis die we hier opdoen in deze vaak complexe stedenbouwkundige situaties, kan dan ook weer gebruikt worden in ons land, want ook wij kampen met waterproblemen na langdurige regenval of droogte.”

7 uur file

Samen met de faculteit Ingenieurswetenschappen van UHasselt zullen de onderzoekers ook inzetten op een betere energieontwikkeling in de stad. Mobiliteitswetenschappers van IMOB werken dan weer aan een beter openbaar vervoersnetwerk in Dar Es Salaam, een stad die geteisterd wordt door ellenlange files. “Van de ene naar de andere kant van de stad rijden kan soms een uur, maar evengoed 7 uur duren”, zegt Rob Cuyvers. Daarnaast zet het project ook in op een beter beheer van erfgoed in de stad, worden er ICT-oplossingen gezocht en is er aandacht voor een sterkere rol voor de vrouw in de Tanzaniaanse samenleving. In het project wordt hiervoor ook beroep gedaan op andere Vlaamse en Afrikaanse universiteiten en hogescholen.

“We kijken enorm uit naar deze mooie uitdaging. Met onze partneruniversiteit Ardhi University in Dar Es Salaam gaan we een heel intensieve samenwerking aan, met onder andere een 40-tal doctoraatsonderzoeken en natuurlijk ook uitwisseling van studenten en docenten in beide richtingen. Het worden heel boeiende jaren.”

Katanga, DR-Congo versterken via uitbouw Universiteit Lubumbashi

In de Democratische Republiek Congo zal Universiteit Hasselt een VLIR-IUC project leiden in de provincie Katanga. Het project zet volop in op het versterken van de Universiteit van Lubumbashi (UNILU) om zo de maatschappelijke, technologische en milieuproblemen in de regio aan te kunnen pakken. De regio Katanga is gekend voor haar mijnindustrie, die de Congolese economie heel veel geld oplevert. Maar dat geld vloeit door wanbeleid en corruptie niet terug naar de regio en de plaatselijke bevolking. Integendeel, de mijnindustrie heeft een gigantische negatieve impact op het gebied dat kreunt onder milieuverontreiniging, slecht bestuur, geweld, voedseltekorten en een povere volksgezondheid.

Om al deze socio-economische en maatschappelijke problemen in de regio aan te pakken is er een overkoepelende aanpak nodig. Hiervoor werken de onderzoekers van UHasselt en tal van partners samen met UNILU. Samen zullen ze de universiteit versterken om zo een nog belangrijke rol te kunnen spelen in de regio. Door echte changemakers op te leiden, leveren zij afgestudeerden die in de regio het verschil kunnen maken. “We gaan aan de Universiteit van Lubumbashi een veertigtal doctoraatsonderzoeken ondersteunen en voor de regio zeer belangrijke maar nog ontbrekende masteropleidingen zoals milieuwetenschappen en enkele technische richtingen opstarten. Dit moet zorgen voor een hogere kwaliteit aan onderzoek binnen de universiteit, maar ook aan hoger gekwalificeerde afgestudeerden. Mensen die echt impact kunnen hebben”, zegt prof. dr. Virginie Bito, die het project vanuit BIOMED, UHasselt coördineert.

Nieuwe wetenschappelijke technieken introduceren

“We willen heel wat expertise binnenbrengen aan de universiteit. Zo focussen we onder meer op het introduceren van nieuwe wetenschappelijke technieken en kennis rond milieu, biodiversiteit, klimaat en gezondheid. We zetten in op het ondersteunen van ondernemerschap in de regio en gaan de agricultuur verduurzamen. Tegelijkertijd zullen er acties opgestart worden om het openbaar bestuur en de (bio-)veiligheid in de regio te verbeteren.”

Het is een ambitieus project waarbij ook beroep wordt gedaan op andere Vlaamse universiteiten en hogescholen. “Dit is een unieke kans om met onze complementaire expertises ter plaatse een verschil te maken. Ons project kan een echte impact hebben op de Katanga-regio en de lokale bevolking. Vanuit UHasselt zijn we dan ook heel trots dat we dit project mogen coördineren.”