Van regenwormen tot zeeanemonen en panda’s. Welke dieren zijn het schattigst? UHasselt onderzoekt publieke perceptie rond diersoorten
Hoe mooi, schattig, intelligent of gevaarlijk vind je de reuzepanda, een kraanvogel, een zeeanemoon of een naaktslak? Met een grote bevraging aan het brede publiek wil het Centrum voor Milieukunde van UHasselt meer zicht krijgen op de publieke perceptie van diersoorten. De onderzoekers ontwikkelden hiervoor een ‘schoonheidswedstrijd’ met een platform waar bezoekers zo’n 2.000 diersoorten kunnen beoordelen. Het doel: natuurbescherming vooruithelpen.
WASP
Wat maakt een diersoort aantrekkelijk en wat net niet? Wanneer beschouwen we een dier als intelligent of als gevaarlijk? En kijken we anders naar zoogdieren dan naar vogels of ongewervelde diersoorten? Deze vragen staan centraal in WASP (World Archive of Species Perception) een onderzoek van het Centrum voor Milieukunde rond natuurbescherming.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat aantrekkelijke dieren meer gepromoot en beter beschermd worden dan diersoorten die als minder mooi worden gezien. Zo worden grote, pluizige en aaibare dieren bijvoorbeeld vaak meer gepromoot door dierentuinen en natuurbeschermers, waardoor deze dieren meer aandacht, steun en fondsen van het grote publiek krijgen.
Natuurbescherming
“Iedereen weet dan ook hoe panda’s of tijgers eruitzien, maar over nachtzwaluwen, hoornhaaien of platwormen kan je niet hetzelfde zeggen”, zegt Tuan Nguyen, doctoraatsonderzoeker binnen het WASP-project. “Hierdoor weten we eigenlijk niet hoe de maatschappij echt kijkt naar de meerderheid van de wereldwijde biodiversiteit. Weten wat de publieke interesse kan wekken voor verschillende soorten, kan helpen om beter over deze soorten en hun bescherming te communiceren. Want het beschermen van mooie dieren is natuurlijk prima en erg waardevol, maar tegelijkertijd is er het risico dat soorten die ondanks dat ze cruciaal zijn voor de natuur, zoals bestuivers en natuurlijke roofdieren, minder bescherming krijgen omdat ze als onaantrekkelijk, gevaarlijk of vervelend kunnen gezien worden.”
Schoonheidswedstrijd
Om een beter beeld te krijgen van die publieke perceptie, ontwikkelden UHasselt-onderzoekers het WASP platform. Ze selecteerden 2.000 dieren die een representatieve voorstelling geven van alle diersoorten op de aarde. Bezoekers van het platform kunnen deze dieren op het platform heel eenvoudig beoordelen op factoren zoals schoonheid en schattigheid en of men hen als gevaarlijk of intelligent beschouwen. Ook de vraag naar de perceptie of het dier nuttig is voor de biodiversiteit en of het bedreigd is, wordt gesteld.
“Beschouw het gerust als een schoonheidswedstrijd, maar dan voor dieren”, zegt prof. dr. Robert Malina, directeur van het Centrum voor Milieukunde en promotor van het WASP-project. “We willen graag 100.000 meningen over de dieren verzamelen, om zo de publieke perceptie rond wereldwijde diersoorten in kaart te brengen. Dit eerste open-access database over perceptie van diersoorten kan helpen om natuurbeleid en behoud in de praktijk te ondersteunen.”
Zo kan er met de verzamelde data nagegaan worden welke emoties bepaalde diersoorten opwekken bij het brede publiek (blijheid, angst, afkeer,…) en of het ecologisch belang van soorten zoals bijvoorbeeld bestuivers wel genoeg erkenning krijgt. “Het inzicht in die publieke perceptie van dieren, inclusief het gevoel van schoonheid, kan natuurbeschermers helpen om rekening te houden met de voorkeuren en vooroordelen van mensen om zo de maatschappelijke steun voor het behoud van de gehele biodiversiteit te laten groeien”, zegt prof. dr. Maarten Vanhove.
Deelnemers gezocht
Deelnemen kan heel eenvoudig via deze link. De bezoeker beoordeelt ieder dier op basis van verschillende criteria. Er is geen limiet op het aantal beoordelingen, stoppen kan op eender welk moment in de bevraging. Iedere stemt telt.