UHasselt-professoren Joke Spildooren en David Wilson III krijgen elk 250.000 euro van de Stichting Alzheimer Onderzoek. Joke Spildooren, die ook de Young Researcher Award ontvangt, ontwikkelt trainingsprogramma’s om mensen met dementie in woonzorgcentra meer te laten bewegen. David Wilson onderzoekt de rol van DNA-schade en herstelmechanismen bij de ziekte van Alzheimer.
Als revalidatiedeskundige onderzoekt prof. dr. Joke Spildooren trainingsmogelijkheden bij fragiele ouderen. “Voldoende bewegen is cruciaal, ook voor mensen met Alzheimer. Beweging stimuleert de functionaliteit en het cognitief vermogen van mensen met dementie”, zegt Joke Spildooren. In België leven meer dan 60 procent van de mensen met dementie in een woonzorgcentrum. “In dit onderzoek test ik daarom in woonzorgcentra trainingsmogelijkheden uit en bestudeer ik hoe je deze groep het best kan stimuleren om meer te bewegen.”
75 bewoners volgen training
Midden 2022 test Joke Spildooren in verschillende zorgcentra een groepstraining op basis van muziek en videobeelden. Ongeveer 75 bewoners met matige dementie zullen in groepen van vijf personen, vier maanden lang training volgen waarbij ze zelf muziek mogen kiezen waarop ze willen bewegen. Op een groot scherm worden de oefeningen voorgedaan door een oudere persoon. “Zien bewegen, doet bewegen. Zeker omdat de persoon die de oefeningen voordoet, dezelfde leeftijd heeft als de bewoners”, zegt Joke Spildooren. “Een eerdere studie van onze onderzoeksgroep toonde al aan dat muziek ook een cruciale rol speelt. Enkel beeld was niet voldoende om mensen met dementie te motiveren om te blijven bewegen.”
Hulp voor de kinesitherapeut
Gedurende vier maanden zullen de onderzoekers de bewoners opvolgen en kijken of door de groepstherapie hun fysiek verbetert en hun levenskwaliteit stijgt. “De trainingstherapie heeft tot doel om mensen met dementie meer te motiveren tot bewegen. Hierdoor zullen ze een hoger trainingsvolume en trainingsintensiteit kunnen bereiken”, zegt Joke Spildooren. “Tegelijkertijd hopen wij ook aan te tonen dat deze groepstherapie kinesisten in woonzorgcentra kan ontlasten en hen in staat kan stellen om meer bewoners te laten bewegen. In België is het minimum aantal kinesitherapeuten in woonzorgcentra op dit moment vastgelegd op 1 kinesitherapeut per 90 bewoners. Frequente intensieve, individuele begeleiding is dus vrijwel onhaalbaar. Tijdens dit onderzoek maken we daarom een kosten-baten analyse. Want door meer te bewegen aan deze matige intensiteit, zal de spierkracht en hopelijk de zelfredzaamheid van de bewoners verbeteren.”
In 2023 zal Joke Spildooren in woonzorgcentra ook een training opstarten om door middel van muziek het uithoudingsvermogen bij mensen met dementie te verbeteren. Voor deze twee studies krijgt Joke Spildooren de steun van Stichting Alzheimer Onderzoek. Zij schenken haar 250.000 euro. Joke ontvangt ook de Young Researcher Award ter waarde van 25.000 euro.
Joost Martens van de Stichting Alzheimer Onderzoek: Het onderzoek van Joke Spildooren werd zowel door buitenlandse evaluatoren als onze Wetenschappelijke Adviesraad gezien als een excellent en creatief project op het gebied van therapie voor Alzheimerpatiënten. Zij is daarom ook een van de winnaars van de Young Researcher Award.
Rol DNA-schade en herstel bij Alzheimer
Bij de ziekte van Alzheimer sterven cellen in de hersenen af omdat het DNA in de cellen beschadigd raken. In zijn onderzoek aan BIOMED UHasselt bestudeert prof. dr. David Wilson in zowel menselijke cellen als bij proefdieren welke beschermingsmechanismen in de cellen aanwezig zijn om die DNA-schade te voorkomen. En hoe deze bescherming gestimuleerd kan worden zodat cellen niet meer afsterven. “Eenmaal we de grootste herstelmechanismen identificeren, willen we deze gaan stimuleren door middel van therapie, bijvoorbeeld in pilvorm”, zegt David Wilson.
Eerder onderzoek van David Wilson toonde al aan dat wanneer je bij muizen het herstelmechanisme van DNA tegenhoudt, de ziekte van Alzheimer Dementie sterker kan ontwikkelen. Maar hoe die ontwikkeling precies in elkaar zit, is nog niet geweten. “DNA schade en herstel spelen volgens mij een cruciale rol in ziektes zoals Alzheimer, maar ook ALS. Ik hoop dan ook dat we met de kennis die we opdoen een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van therapieën voor andere ziekten.”
“Ik ben de Stichting Alzheimer Onderzoek ontzettend dankbaar voor hun steun. Door deze schenking kan ik een postdoctoraal medewerker aanwerven om dit onderzoek vorm te geven. Ik blijf geloven dat we ooit de strijd tegen de ziekte van Alzheimer kunnen winnen. En het is dankzij deze schenkingen van vele donateurs dat we grote stappen vooruit kunnen zetten.”
Joost Martens van de Stichting Alzheimer Onderzoek: Het onderzoek van David Wilson is zeer belangrijk, omdat er nog steeds geen medicijn bestaat die de ziekte van Alzheimer kan vertragen, laat staan voorkomen. Gepassioneerde wetenschappers als David Wilson geven ons hoop dat we in de komende jaren de doorbraak zullen meemaken.